Zatrucie pszczół środkami ochrony roślin – odszkodowanie

„Prowadzę pasiekę pszczół liczącą ponad sto uli. W tym roku liczyłem na duże zbiory miodu rzepakowego, ponieważ jest to popularna uprawa w mojej okolicy. Niestety, w wyniku zabiegów agrotechnicznych (opryski chemiczne) wykonanych przez sąsiada, niemal wszystkie pszczoły zostały wytrute. Jak mogę dochodzić swoich praw?”

Od lat prowadzone są intensywne kampanie informacyjne na temat szkodliwości środków ochrony roślin na pszczoły oraz sposobów przeciwdziałania negatywnym skutkom pestycydów na pszczoły. Szereg aktów prawnych reguluje warunki stosowania środków ochrony roślin oraz sposoby postępowania przy stosowaniu i przechowywaniu środków ochrony roślin. Pomimo tego, stale dochodzi do podtrucia czy zatrucia rodzin pszczelich. Warto zapoznać się z broszurą na temat „Ochrony zapylaczy” zamieszczoną w linku.

Ponadto, w ochronie owadów zapylających Parlament Europejski przyjął Rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie inicjatywy UE na rzecz owadów zapylających (2019/2803(RSP)), z którą można się zapoznać klikając w załączony link.

Zasady stosowania środków ochrony roślin – w stosunku do pszczół

1. NIE STWARSZAĆ ZAGROŻENIA – środki ochrony roślin należy stosować w taki sposób, aby nie stwarzać zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska, w tym przeciwdziałać zniesieniu środków ochrony roślin na obszary i obiekty niebędące celem zabiegu z zastosowaniem tych środków oraz planować stosowanie środków ochrony roślin z uwzględnieniem okresu, w którym ludzie będą przebywać na obszarze objętym zabiegiem;
2. OSTRZEGAĆ O PRZEPROWADZENIU ZABIEGU – podmioty planujące przeprowadzenie zabiegu z zastosowaniem środków ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego ostrzegają o przeprowadzeniu zabiegu przez:
   
   I. przekazanie informacji o planowanym zabiegu, w terminie nie krótszym niż 7 dni przed jego przeprowadzeniem, w formie pisemnej lub elektronicznej, co najmniej:
   a) organom jednostek samorządu terytorialnego właściwym dla obszaru, na którym jest planowane przeprowadzenie zabiegu,
   b) organizacjom pszczelarzy działającym na obszarze, na którym jest planowane przeprowadzenie zabiegu;
   II. udostępnienie informacji o planowanym zabiegu oraz o niezbędnych środkach ostrożności w sposób miejscowo przyjęty, w szczególności na tablicach informacyjnych umieszczonych w miejscach dostępnych dla osób, które mogą zostać narażone na kontakt z środkami ochrony roślin lub które są posiadaczami zwierząt gospodarskich, które mogą zostać narażone na kontakt z tymi środkami;
   III. zalecane jest ostrzeganie o zabiegach również przed użyciem sprzętu naziemnego – pozostająć we współpracy z pszczelarzami;
   
   
3. ZACHOWAĆ ODPOWIEDNIE ODLEGŁOŚCI – Środki ochrony roślin, stosuje się na terenie otwartym przy użyciu:
   
   I. sprzętu naziemnego w odległości co najmniej 20 m od pasiek
   II. opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych polowych lub sadowniczych w odległości co najmniej 3 m od krawędzi jezdni dróg publicznych, z wyłączeniem dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg gminnych oraz powiatowych,
   III. opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych sadowniczych w odległości co najmniej 3 m od zbiorników i cieków wodnych oraz terenów nieużytkowanych rolniczo, innych niż będących celem zabiegu z zastosowaniem środków ochrony roślin,
   IV. opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych polowych w odległości co najmniej 1 m od zbiorników i cieków wodnych oraz terenów nieużytkowanych rolniczo, innych niż będących celem zabiegu z zastosowaniem środków ochrony roślin,
   V. sprzętu agrolotniczego w odległości co najmniej 100 m od pasiek, krawędzi jezdni dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg krajowych, zbiorników i cieków wodnych oraz terenów nieużytkowanych rolniczo, innych niż będących celem zabiegu z zastosowaniem środków ochrony roślin, przy kierunku wiatru wiejącego w stronę tych miejsc lub obiektów,
   VI. sprzętu agrolotniczego montowanego na śmigłowcu w odpowiedniej odległości;chyba że w etykiecie środków ochrony roślin podano większe odległości od tych miejsc lub obiektów, po uwzględnieniu których można stosować te środki;
   
   
4. STOSOWAĆ ZABIEGI O ODPOWIEDNIEJ PORZE DOBY – stsosować środki po oblocie pszczół (najelpiej wieczorem);
5. WYBIERAĆ ŚRODKI NIESZKODLIWE DLA PSZCZÓŁ
   

Konsekwencje naruszenia zasad stosowania środków ochrony roślin

1. kara grzywny – zgodnie z art. 79 Ustawy o środkach ochrony rośin, kto stosuje środek ochrony roślin, w sposób stwarzający zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt lub dla środowisk, podlega karze grzywny, w szczególności nie uwzględniając:
   
   a. możliwości zniesienia środków ochrony roślin na obszary lub obiekty niebędące celem zabiegu, lub
   b. okresu, w którym ludzie będą przebywać na obszarze objętym zabiegiem, lub
   c. minimalnych odległości stosowania środków ochrony roślin od określonych miejsc lub obiektów, lub
   d. warunków atmosferycznych podczas stosowania środków ochrony roślin, lub
   e. minimalnej powierzchni stosowania środków ochrony roślin, w przypadku stosowania tych środków przy użyciu sprzętu agrolotniczego, lub
   f. minimalnej odległości od zbiorników lub cieków wodnych, lub
   g. wymogów bezpieczeństwa przy stosowaniu lub przechowywaniu środków ochrony roślin, lub
   h. uwarunkowań przy stosowaniu środków ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego;
   
   
2. odpowiedzialność odszkodowawcza – zgodnie z art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Odpowiedzialność za ruch przedsiębiorstwa w kontekście zatrucia pszczół przez środki ochrony roślin została potwierdzona przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21.01.1974 r., I CR 762/73, który stwierdził, że szkoda powstała wskutek wytrucia pszczół środkami ochrony roślin, rozpylanymi przez państwowy ośrodek maszynowy, jest wyrządzona ruchem tego przedsiębiorstwa i uzasadnia jego odpowiedzialność na podstawie art. 435 § 1 k.c.

Procedury postępowania po wykryciu zatrucia pszczół

1. Po wykryciu zatrucia należy zabezpieczyć materiał dowodowy – ustalić stopień zatrucia, odległość miejsc stosowania środków ochrony rolślin od uli, ustalić warunki atmosferyczne w odpowiednim przedziale czasowym od wykrycia zatrucia, ustalić rodzaje upraw w pobliskim otoczeniu od uli, ustalić osobę stosującą w odpowiednim przedziale czasowym środki ochrony roślin, ustalić ilość zatrutych osobników, ustalić przedział czasowy początku i końca wymierania pasieki;
2. zgłosić szkodę do urzędu gminy właściwego dla terenu, na którym znajduje się pasieka – komisja powołana przez urząd, w której skład wchodzi m. in. lekarz weterynarii lub rzeczoznawca chorób pszczół, ustala osobę, która spowodowała zatrucie pszczół, ustala zakres strat w pasiece. Komisja pobiera próbki do badań laboratoryjnych, a po uzyskaniu wyniku sporządza protokół stosując wzór udostępniony przez Polski Związkek Pszczelarski. Przypadki stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie stosowania środków ochrony roślin należy zgłaszać do wojewódzkiego inspektoratu ochrony roślin i nasiennictwa.
3. działać możliwie szybko – działanie pszczelarza od chwili wykrycia zatrucia powinno być bardzo szybkie. Należy mieć na uwadze, że dla jednoznacznego wykrycia sprawcy i ustalenia przyczyny istotne są czynniki, które ze swej natury są zmienne (np. czynniki atmosferyczne). Dlatego ważne jest szybkie zebranie dowodów, ustalenie niezbędnych faktów i zgłoszenie szkody. Istotny jest również nadzór na działanimi komisji powołanej przez urząd gminy.

*****************

Każdy problem prawny powinien być rozpatrywany indywidualnie. Powyższe informacje są jedynie ogólnymi zasadami i zawierają jedynie streszczenie ogólnego zagadnienia.

W celu uzyskania indywidualnej i kompleksowej porady prawnej z zakresupodziału majątku ależy skontaktować się z adwokatem Justyną Jarentowską.

Mam nadzieje, że powyższe informacje okazały się pomocne. Jeśli dalej masz jakieś wątpliwości dotyczące podziału majątku wspólnego zadaj pytanie w komentarzu poniżej. Postaram się Ci pomóc.

Ufam, że odpowiedziałam na Twoje pytania. Jeżeli zainteresował Cię wpis polub moją stronę na facebooku – Facebook AGRO-PRAWO.

Źródła: zdjęcie: pixabay.com; Kodeks cywilny, Ustawa o środkach ochrony roślin, Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie warunków stosowania środków ochrony roślin, orzecznictwo, Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie sposobu postępowania przy stosowaniu i przechowywaniu środków ochrony roślin.

Podziel się tym wpisem!