Zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego 2019 r.

W Sejmie zakończyły się prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (dalej również jako: u.k.u.r.) oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3298). Ustawa został przekazana Prezydentowi do podpisu. Nowelizacja ustawy ma na celu wprowadzenie rozwiązań, które będą prowadziły do złagodzenia dotychczas obowiązujących ograniczeń w obrocie nieruchomościami rolnymi.

Jaki jest zakres zmian?

Nowelizowana ustawa wprowadza następujące zmiany w obowiązującej ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego.

Rozszerzenie katalogu przypadków wyłączających stosowanie przepisów u.k.u.r.

Umożliwione zostanie swobodne zbywanie nieruchomości rolnych nabytych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa przez najemców domów, lokali mieszkalnych i budynków gospodarczych, stanowiących tzw. „grunty niezbędne”, ogródki przydomowe, a także gruntów położonych w granicach administracyjnych miast oraz nieruchomości rolnych stanowiących stawy rybne.

Aktualnie ograniczenia wynikające z ustawy sprawiają, że jeżeli nieruchomości te mają powierzchnię co najmniej 0,3 ha, to do ich zbycia stosuje się przepisy ustawy, co często uniemożliwia np. nabycie domu wraz z ogródkiem przydomowym przez osoby niezwiązane z rolnictwem.

Wyłączenie stosowania przepisów u.k.u.r. w odniesieniu do nieruchomości rolnych położonych w granicach administracyjnych miast wynika z faktu przeznaczenia takich nieruchomości, co do zasady, do zainwestowania pod zabudowania mieszkaniowe.

Wyłączono spod przepisów u.k.u.r. grunty pod stawami rybnymi.

Zgodnie z wprowadzanymi zmianami przepisy tej ustawy nie będą miały zastosowania do udziałów we współwłasności tych nieruchomości, co również ma na celu ułatwienie ich nabycia.

Nowelizacja doprecyzowuje również pojęcie gospodarstwa rolnego, wyraźnie stwierdzono, że za „gospodarstwo rolne” uznaje się gospodarstwo, w którym łączna powierzchnia wszystkich nieruchomości rolnych wynosi 1 ha i nie ma wymogu, żeby co najmniej jedna nieruchomość miała 1 ha powierzchni.

Wprowadza także rozszerzenie kręgu osób bliskich o rodzeństwo rodziców oraz pasierba. Zgodnie z uzasadnieniem do zmian w ustawie, wskazuje się, że w praktyce zdarzają się sytuacje, w których brak jest innych uprawnionych do nabycia nieruchomości rolnych niż wskazane osoby.

Zmiana ustawy umożliwia nabywanie nieruchomości rolnych przez spółkę prawa handlowego, będącą operatorem systemu dystrybucyjnego gazowego zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2018 r. poz. 755, z późn. zm.) w przypadku zakupu nieruchomości rolnych na cele związane z budową, modernizacją lub rozbudową mienia określonego w art. 1 ust. 2 tej ustawy, a także przez parki narodowe na cele związane z ochroną przyrody.

Proponowana zmiana potwierdza także, że nabycie nieruchomości rolnych przez spółdzielnię produkcji rolnej może nastąpić w wyniku wykonania przysługującego jej prawa pierwokupu, o którym mowa w art. 147 § 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2018 r. poz. 1285)

Zmiana ustawy wprowadza również możliwość osiedlania się na obszarach wiejskich osób niezwiązanych z rolnictwem, a zajmujących się świadczeniem szeroko pojętych usług na rzecz lokalnych środowisk.

Rozszerza również katalog przypadków uprawniających do nabycia nieruchomości rolnych, bez potrzeby ubiegania się o uzyskanie zgody Dyrektora Generalnego KOWR. Przepis ten będzie dotyczył nabycia nieruchomości rolnej:

• na podstawie art. 118 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2019 r. poz. 299, z późn. zm.);
• na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1161);
• na podstawie art. 125 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2204, z późn. zm.);
• na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2017 r. poz. 2126, z późn. zm.);
• w toku postępowania egzekucyjnego i upadłościowego;
• w wyniku zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa oraz działu spadku;
• w wyniku podziału, przekształcenia bądź łączenia spółek prawa handlowego;
• położonej na obszarze górniczym lub terenie górniczym w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze.

Są to szczególne sytuacje nabycia nieruchomości rolnych, w przypadku których brak jest uzasadnienia do wydawania zgód.

Proponuje się również rozszerzenie katalogu podmiotów i przypadków, w których możliwe będzie nabycie nieruchomości rolnej za zgodą Dyrektora Generalnego KOWR, jak również doprecyzowanie trybu uzyskania zgody na nabycie nieruchomości rolnej. Wprowadzane przepisy mają ułatwić nabywanie nieruchomości rolnych przez osoby zapewniające należyte prowadzenie działalności rolniczej.

Wprowadzono również szereg zmien mających na celu uproszczenie procedur administracyjnych w zakresie uzyskania zgody KOWR na nabycie nieruchomości czy wykazania przesłanek do nabycia nieruchomości. W ustawie przewidziane zostały regulacje, które będą upoważniały KOWR do utrzymania i rozwoju systemu teleinformatycznego umożliwiającego zbywcom nieruchomości rolnej korzystanie z usług elektronicznych pozwalających na udostępnianie ogłoszeń, a potencjalnym nabywcom na zgłaszanie zamiaru nabycia takich nieruchomości.

Ustawa nowelizująca zawiera szereg bardziej szczegółowych zmian np. dotyczących prawa pierwokupu czy praw własności nieruchomości przysługujących spółkom prawa handlowego.

Podsumowanie

Wprowadzane zmiany ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego prowadzą do uproszczenia procedur związanych z nabywaniem nieruchomości rolnych, rozszerzają zakres przedmiotowy wyłączeń spod tej ustawy oraz sprawiają, że proces nabywania nieruchomości rolnych będzie bardziej dostępny dla osób chcących je nabyć.

Należy podkreślić, że sposób nabywania nieruchomości rolnych daleki jest od idealnego ale zmiany wprowadzane komentowaną nowelizacja wychodzą na przeciw rolnikom i osobom chcącym nabyć nieruchomość rolną na cele mieszkaniowe. Ocenić je jednak będzie można jednak dopiero po ich wprowadzeniu i praktycznym zastosowaniu.

Źródła: Ustawa o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz niektórych innych ustaw uchwalona na pos. nr 80 dnia 26-04-2019 wraz z uzasadnieniem do tej ustawy (druk nr 3298).

Zdjęcie: Pixabay.com

Podziel się tym wpisem!