Dział spadku gospodarstwa rolnego

Nabyłem spadek na podstawie ustawy w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku. Jestem jednym z kilku spadkobierców. W skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne. W jaki sposób dokonać podziału nieruchomości ?

Postępowanie spadkowe można podzielić na dwa etapy. Pierwszym z nich jest postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku, o którym pisaliśmy w poprzednim artykule. Jego celem jest ustalenie kręgu osób uprawnionych do spadku. W przypadku, gdy spadkobierców jest kilku, należy dokonać podziału majątku spadkowego (drugi etap). W razie podziału gospodarstwa rolnego, które należy do spadku, stosuje się odpowiednio przepisy o podziale gospodarstw rolnych przy zniesieniu współwłasności. Postępowanie o dział spadku zmierza do podziału praw i obowiązków wchodzących w skład spadku, które były w posiadaniu spadkodawcy w chwili jego śmierci.

Takie postępowanie można przeprowadzić przed notariuszem lub sądem rejonowym - właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy.

Zgodny dział spadku przed notariuszem - Gospodarstwo rolne

Za pierwszym sposobem przemawia ekonomika procesowa. By skorzystać z tej metody wymagana jest zgodna wola wszystkich spadkobierców co do formy i sposobu podziału. Podział spadku odbywa się poprzez sporządzenie umowy o dział spadku. Umowa może dotyczyć całości spadku lub być ograniczona co do jego części. Jeśli w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne, umowa, dla swojej ważności powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Należy pamiętać, że jej sporządzenie podlega opłacie zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości. Taksa notarialna w tej sytuacji jest uzależniona od ogólnej wartości majątku podlegającego podziałowi.

Sądowy dział spadku - Gospodarstwo rolne

Drugim sposobem jest podział spadku w postępowaniu sądowym. Z takim żądaniem wystąpić może każdy ze spadkobierców, jak również inna osoba zainteresowana dokonaniem podziału majątku spadkowego, np. wierzyciel jednego ze spadkobierców. Co istotne, wniosek może zostać złożony zarówno w przypadku braku porozumienia spadkobierców co do podziału spadku, jak również jako alternatywa dla czynności przeprowadzonych przed notariuszem, tj. zgodnie z wolą wszystkich uprawnionych spadkobierców. W przeciwieństwie do umownego działu spadku, postępowanie sądowe w tym zakresie obejmuje całość składników masy spadkowej.

Sposoby działu spadku

Zgodnie z przepisami prawa, jeżeli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego przez podział między współwłaścicieli byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy współwłaściciele.

W razie braku zgody wszystkich współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela. Jeżeli warunki te spełnia kilku współwłaścicieli albo jeżeli nie spełnia ich żaden ze współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który daje najlepszą gwarancję jego należytego prowadzenia.

Na wniosek wszystkich współwłaścicieli sąd zarządzi sprzedaż gospodarstwa rolnego stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Sprzedaż gospodarstwa rolnego sąd zarządzi również w wypadku niewyrażenia zgody przez żadnego ze współwłaścicieli na przyznanie mu gospodarstwa.

Dział spadku w skład którego wchodzi gospodarstwo rolne różni się od "zwykłego" działu spadku, ponieważ musi uwzględniać zasady kształtowania i ochrony ustroju rolnego. Celem działu spadku w skłąd którego wchodzi gospodarstwo rolne jest możliwie największa ochrona gospodarstwa przy jednoczesnym poszanowaniu ineteresów współwłaścicieli. Rzetelne i fachowe poprowadzenie sprawy o dział spadku pozwala zachować strukturę gospodarstwa niedoprowadzając do jego nadmiernego rozdrobnienia a w konsewencji pozbawienia go jest zasadniczej funkcji.

Autor: aplikant radcowski Małgorzata Mądrzejewska, członek zespołu Kancelarii Adwokackiej Justyny Jarentowskiej

***

Każdy problem prawny powinien być rozpatrywany indywidualnie. Powyższe informacje są jedynie ogólnymi zasadami i zawierają jedynie streszczenie ogólnego zagadnienia.

W celu uzyskania indywidualnej i kompleksowej porady prawnej z zakresu prawa rolnego należy skontaktować się z adwokatem Justyną Jarentowską - adwokat@jarentowska.pl lub kontakt@jarentowska.pl. Możliwy jest także kontakt telefoniczny pod numerem telefonu: 785 044 447 lub kontakt przez Formularz kontaktowy.

Źródła: Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r.; Kodeks postępowania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r.; Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej; zdjęcie: pixabay.com;

Hasła: dział spadku, dział spadku gospodarstwa rolnego, gospodarstwo rolne jak podzielić, spadek po rolniku, podział spadku u notariusza, podział spadku w sądzie, umowa o dział spadku; gospodarstwo rolne dziedziczenie, jak dokonać podziału spadku, prawo rolne Lublin, pomoc prawna dla rolników Lublin,prawo rolne Lublin, prawo cywilne Lublin, prawo spadkowe Lublin